Landbouw
De landbouw blijft de belangrijkste en grootste grondgebruiker van Nederland, al neemt het areaal licht af. Europese milieuregels beperken de milieudruk, net als nationaal, provinciaal en soms lokaal beleid.
Twee scenario’s voor landbouw
Onderzoekers van het PBL en CPB hebben twee scenario’s doorgerekend voor landbouw. In scenario Hoog gaan de onderzoekers uit van veel aandacht voor klimaat en milieuproblematiek, naast de relatief sterke economische en demografische groei. In scenario Laag gaan ze uit van minder aandacht voor de klimaat- en milieuproblematiek en minder economische en demografische groei.

Uitstoot en milieudruk
In zowel scenario Hoog als Laag daalt de uitstoot van ammoniak, lachgas, fijnstof en stikstofoxiden ten opzichte van het referentiejaar 2013. In scenario Hoog is de daling sterker dan in scenario Laag.
De uitstoot van methaan daalt in scenario Hoog, maar niet in Laag. Dit laatste is een gevolg van de hogere melkproductie in dat scenario. Beide scenario’s kennen een lagere milieudruk dan in het referentiejaar. Dat is een gevolg van de implementatie van Europese regels voor emissiereductie.
Ook is er sprake van een toename van het mestoverschot in scenario Laag vergeleken met het referentiejaar. Deze toename maakt mestverwerking noodzakelijk. In scenario Hoog is er echter een afname van het mestoverschot.
Invloed van de consument
Het PBL heeft ook gekeken naar de invloed van de burger als consument, bewoner of recreant van het landelijk gebied. In scenario Hoog leidt deze invloed tot toename van natuurgebieden, een kleinere veestapel, meer koeien in de wei en meer ‘keurmerk’- of streekproducten.
De onderzoekers gaan er in scenario Hoog van uit dat de consument vaker bereid is te betalen voor andere productiewijzen. De extensieve landbouw zal daarmee licht toenemen. Dit kan lokaal leiden tot een hogere natuurwaarde en betere waterkwaliteit.